I opinia lekarska
Gdańsk, 2013.03.17
Opinia lekarska dotycząca przyczyn śmierci w warunkach wysokogórskich.
Czynniki środowiskowe, które ograniczają przetrwanie człowieka w warunkach
wysokogórskich, to obniżający się wraz z wysokością poziom tlenu oraz spadek
temperatury otoczenia. Organizm człowieka może w ciągu kilku tygodni
zaaklimatyzować się w pełni jedyniedo wysokości 5500 –6000 m n.p.m.
Pobyt powyżej 6000 m, oprócz zmian aklimatyzacyjnych, powoduje powolne
wyniszczanie organizmu objawiające się spadkiem masy mięśniowej, obniżeniem
wydolności fizycznej oraz zaburzeniami funkcji poznawczych. Z tego względu podczas
wypraw na ośmiotysięczniki czas akcji górskiej powyżej 6000 m ogranicza się do
minimum. Średnio oznacza to cztery do sześciu kilkudniowych wyjść z bazy
znajdującej się na wysokości około 5000 m w celu założenia wyższych obozów.
Spędzenie nocy na wysokości powyżej 7000 m n.p.m. (około 1000 m poniżej
szczytu), podczas ostatniego przed atakiem wyjścia powyżej bazy, oznacza
osiągnięcie wystarczającej aklimatyzacji do ataku szczytowego.
Atak szczytowy trwa kilka dni, podczas których alpiniści pokonują drogę z bazy
do kolejnych, coraz wyższych obozów, po to by ostatecznie stanąć i zejść ze szczytu.
Każdy dzień ataku szczytowego to od kilku do kilkunastu godzin wyczerpującego
wysiłku fizycznego. Biorąc pod uwagę negatywny wpływ niedotlenienia na
wchłanianie przez przewód pokarmowy substancji odżywczych, oraz trudności z
uzyskaniem odpowiedniej ilości wody, alpiniści podczas kolejnych dni ataku
szczytowego są coraz bardziej wyczerpani energetycznie i odwodnieni. Kulminacją
ataku jest dzień, a w rzeczywistości około 24 godzin, wejścia na szczyt, w którym
alpiniści przekraczają wysokość 8000 m.
Wysokość powyżej 8000 m to strefa śmierci. Na takiej wysokości procesy
wyniszczające organizm człowieka znacząco przeważają nad procesami
aklimatyzacyjnymi. Zawartość tlenu powyżej 8000 m n.p.m. stanowi jedynie jedną
trzecią wartości z poziomu morza, a temperatura powietrza spada 20-30 stopni
poniżej zera. Pobyt w strefie śmierci powinien być możliwie najkrótszy z uwagi na
znaczne niebezpieczeństwo wystąpienia chorób wysokogórskich (wysokogórski
obrzęk płuc, wysokogórski obrzęk mózgu) oraz wychłodzenia. Długotrwały atak
szczytowy prowadzi do krańcowego zmęczenia i wyczerpania zasobów
energetycznych organizmu. Himalaista, który staje na szczycie ośmiotysięcznym jest
krańcowo wyczerpany, ma znacznie obniżoną wydolność fizyczną, zaburzone funkcje
poznawcze oraz obniżony krytycyzm utrudniający prawidłową ocenę sytuacji.
Pozostałe po wejściu na szczyt zasoby energetyczne organizmu pozwalają
większości himalaistów podczas zejścia jedynie na walkę o własne
przetrwanie.
Na podstawie danych naukowych stwierdzono, iż spośród himalaistów, którzy
zginęli po przekroczeniu wysokości 8000 m podczas wspinaczki na Everest, 35%
miało objawy choroby wysokogórskiej, 6% dodatkowo objawy wychłodzenia, 36%
zginęło w wyniku urazu, a 29% uznano za zaginionych. Głównymi objawami jakie
przejawiali himalaiści niezależnie od przyczyny śmierci były: krańcowe zmęczenie
(36%), zaburzenia świadomości lub śpiączka (22%), zaburzenia równowagi (13%),
zaburzenia oddechu (5%), oraz nudności i wymioty (3%). W analizowanej grupie
himalaistów 73% zginęło podczas zejścia (56% po zdobyciu szczytu, 17 % po
rezygnacji z wejścia na wierzchołek i rozpoczęciu schodzenia), 10 % w drodze na
szczyt, 5% w ostatnim obozie, a na temat pozostałych 13 % brak jest danych.
Procentowa ilość himalaistów jaka ginie podczas zejścia z ośmiotysięcznika
zależy od jego wysokości oraz trudności technicznych, i tak: 0.5% himalaistów ginie
w zejściu z Cho-Oyu, 7.4% z Annapurny, 8% z Everestu, a aż 19% ginie w trakcie
zejścia ze szczytu K2.
Podsumowując, głównymi przyczynami śmierci himalaistów, którzy
przekroczyli podczas wspinaczki wysokość 8000 m są zaburzenia
świadomości związane z wysokogórskim obrzękiem mózgu oraz krańcowe
zmęczenie. Prawdopodobieństwo śmierci podczas zejścia ze szczytu
wzrasta wraz z wysokością i trudnościami technicznymi zdobywanego
szczytu.
Bibliografia:
1. British Medical Journal-Christmas 2008: Sport; Paul G Firth i inni; Mortality on
Mount Everest, 1921-2006: descriptive study.
2. The Journal of Experimental Biology 204, 3115-3119 (2001); Raymond B.
Huey i inni; Limits to human performance: elevated risks on high mountains
3. High Altitude Medicine and Physiology; J.B. West, R.B. Schoene, J.S. Milledge;
HodderArnold 2007.
4.
www.medeverest.pl5. 100 Porad Gór
Dr n. med. Robert Szymczak, specjalista medycyny ratunkowej
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Boże...
